Sagnaritun kvenna, mannvíg og deilur um vöruflutninga: vorhefti Sögu er þrungið efni!

Vorhefti tímaritsins Sögu 2019 er nú á leið til áskrifenda sinna. Þar kennir að venju ýmissa grasa. Þrjár ritrýndar greinar eru í heftinu: Erla Hulda Halldórsdóttir skrifar um sagnaritun íslenskra kvenna fyrir tíma akademískrar kvennasögu, Árni Daníel Júlíusson fjallar um mannvíg og morð á Íslandi frá fimmtándu öld til sautjándu aldar og Arnór Gunnar Gunnarsson skrifar um Rainbow Navigation-málið svokallaða sem átti sér stað um miðjan níunda áratug síðustu aldar og snerist um vöruflutninga fyrir varnarliðið.

Í „Álitamálum“ Sögu að þessu sinni fjalla fjórir íslenskir og danskir fræðimenn um söguleg tengsl Íslands og Danmerkur. Anna Dröfn Ágústsdóttir og Guðbrandur Benediktsson veita lesendum innsýn í vinnu við nýja grunnsýningu Sjóminjasafnsins í Reykjavík og Marjatta Ísberg skrifar viðhorfsgrein um sögu líkklæða á Íslandi.

Í þættinum „Úr skjalaskápnum“ dregur Jóhanna Þ. Guðmundsdóttir fram athyglisverða uppboðsskrá frá Viðey. Auk þess er að finna í heftinu ellefu ritdóma um nýleg sagnfræðiverk og eina athugasemd við ritdóm.

Kápuna prýðir mynd af tveimur samstarfskonum á reykvískri ljósmyndastofu um 1910 og skrifa Íris Ellenberger, Hafdís Erla Hafsteinsdóttir og Ásta Kristín Benediktsdóttir pistil um myndina þar sem þær setja hana í samhengi við hugmyndir um rómantíska vináttu kvenna.

Útgáfu vorheftis Sögu verður fagnað í Gunnarshúsi við Dyngjuveg fimmtudagskvöldið 30. maí en nánari dagskrá verður auglýst síðar.

Loks má minna á að ritstjórar eru alltaf á höttunum eftir spennandi efni. Fræðimenn sem vinna að athyglisverðum rannsóknum á sviði íslenskrar sögu eru hvattir að senda inn greinar í Sögu, á vilhelmv@hi.is eða kristinsvava@gmail.com.

Lögum breytt á aðalfundi Sögufélags

Vel heppnaður og ágætlega sóttur aðalfundur Sögufélags var haldinn 29. apríl síðastliðinn.  Helstu tíðindi fundarins eru þau að Íris Ellenberger og Gunnar Þór Bjarnason luku sínum stjórnarstörfum eftir sex ára farsæla setu. Þeim eru þökkuð góð störf í þágu félagsins. Hrefna Róbertsdóttir var endurkjörin forseti félagsins og Sumarliði Ísleifsson og Helga Maureen Gylfadóttir eru nýtt stjórnarfólk.

Þau þrjú skipa nýja sjö manna stjórn félagsins ásamt Brynhildi Ingvarsdóttur, Hjalta Hugasyni, Markúsi Þ. Þórhallssyni og Erni Höskuldssyni. Eftir lagabreytingu sem einnig var samþykkt á aðalfundinum eru allir í stjórn aðalmenn í stað þess að tveir af sjö voru varamenn áður.

Góður rómur var gerður að ársskýrslum forseta og gjaldkera og ljóst að tekist hefur að koma rekstri Sögufélags á mjög ákjósanlega braut líkt og metnaðarfull bókaútgáfa og önnur starfsemi liðinna ára er til marks um.

Að loknum venjulegum aðalfundarstörfum hélt Kristín Svava bráðskemmtilegt erindi „Að horfast í augu við hið sóðalega og grófa. Stund klámsins og aðferðir við ritun íslenskrar klámsöguum“. Þar fjallaði hún um tilurð bókarinnar Stund Klámsins. Klám á Íslandi á tímum kynlífsbyltingarinnar. Afar áhugaverðar umræður sköpuðust eftir að Kristín Svava lauk máli sínu enda virtist Erlu Huldu Halldórsdóttur fundarstjóra þvert um geð að þurfa að slíta fundi.

Aðalfundur Sögufélags 2019

Aðalfundur Sögufélags verður haldinn mánudaginn 29. apríl kl. 18-19 í húsakynnum Sögufélags á Dyngjuvegi 8. Á dagskrá eru venjuleg aðalfundarstörf.

Ein lagabreyting verður lögð fram á fundinum:

8. grein skv. núgildandi lögum:

8. grein.

Kjör stjórnar og skoðunarmanna reikninga

Fyrir Sögufélagi ræður stjórn fimm aðalmanna og tveggja varamanna kjörinna á aðalfundi. Forseti skal kjörinn sérstaklega til tveggja ára í senn og má endurkjósa hann fjórum sinnum. Aðrir aðalmenn og báðir varamenn skulu kjörnir til eins árs í senn og mega þeir eigi sitja lengur en sex ár samfellt í stjórn. Skulu aðalmenn kjörnir fyrst og síðan varamenn. Auk þess skal kjósa tvo skoðunarmenn reikninga félagsins og einn til vara. Fyrsta stjórnarfund skal halda svo fljótt sem verða má eftir aðalfund. Skulu þá kjörnir ritari/skjalavörður gjaldkeri og kynningarstjóri úr hópi aðalmanna.

Stjórn leggur til að greinin verði eftirfarandi:

8. grein.

Kjör stjórnar og skoðunarmanna reikninga

Fyrir Sögufélagi ræður sjö manna stjórn sem kjörin er á aðalfundi. Forseti skal kjörinn sérstaklega til tveggja ára í senn og má endurkjósa hann fjórum sinnum. Aðrir stjórnarmenn skulu kjörnir til eins árs í senn og mega þeir eigi sitja lengur en sex ár samfellt í stjórn. Auk þess skal kjósa tvo skoðunarmenn reikninga félagsins og einn til vara. Fyrsta stjórnarfund skal halda svo fljótt sem verða má eftir aðalfund. Skulu þá kjörnir ritari/skjalavörður, gjaldkeri og kynningarstjóri úr hópi stjórnarmanna.

Í framhaldi af aðalfundinum kl. 19.30-20:30 mun Kristín Svava Tómasdóttir segja frá nýjustu bók sinni Stund klámsins. Klám á Íslandi á tímum kynlífsbyltingarinnar. Erindi hennar heitir:

„Að horfast í augu við hið sóðalega og grófa. Stund klámsins og aðferðir við ritun íslenskrar klámsögu“.

Bókin hlaut viðurkenningu Hagþenkis 2018 og var í öðru sæti í vali starfsfólks bókaverslana á bók ársins í flokki fræðirita.

Viðburðirnir eru óháðir hver öðrum þannig að menn geta mætt á annan þeirra eða báða, eftir því sem hugur stendur til.

Stjórnin

Að horfast í augu við hið sóðalega og grófa. Stund klámsins og aðferðir við ritun íslenskrar klámsögu

Í framhaldi af aðalfundi Sögufélags mánudaginn 29. apríl næstkomandi, mun Kristín Svava Tómasdóttir segja frá nýjustu bók sinni Stund klámsins. Klám á Íslandi á tímum kynlífsbyltingarinnar. Erindi hennar hefst kl. 19:30 heitir:

„Að horfast í augu við hið sóðalega og grófa. Stund klámsins og aðferðir við ritun íslenskrar klámsögu“.

Bókin Stund klámsins. Klám á Íslandi á tímum kynlífsbyltingarinnar eftir Kristínu Svövu Tómasdóttur, sem út kom hjá Sögufélagi á liðnu ári, fjallar um það hvernig klám var skilgreint á Íslandi á sjöunda og áttunda áratug 20. aldar. Það voru tímar mikillar gerjunar í hugmyndum um kynhvatir, kynlíf og menningarlegar birtingarmyndir þess. Þar á meðal fór fram lífleg umræða um mörk þess sem kallað var klám. Ein af meginniðurstöðum bókarinnar er hins vegar að þrátt fyrir breyttar hugmyndir um réttmæti kynferðislegra sviðsetninga hafi klámhugtakið sjálft haldið sinni neikvæðu merkingu og jafnan verið gripið til þess til að lýsa því sem þótti sóðalegt og gróft, ljótt og vont. Í erindinu mun Kristín Svava fjalla um áskoranir og aðferðafræði við rannsóknir á þessu fordæmda og gildishlaðna viðfangsefni.

Kristín Svava Tómasdóttir útskrifaðist með MA-próf í sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 2014. Fyrir Stund klámsins hlaut hún Viðurkenningu Hagþenkis og lenti í öðru sæti bóksalaverðlaunanna 2018 í flokki fræðirita.

Ritstjóraskipti hjá tímaritinu Sögu

Erla Hulda Halldórsdóttir dósent í sagnfræði hefur verið annar af ritstjórum SÖGU síðastliðin tvö ár, en hún og Vilhelm Vilhelmsson forstöðumaður rannsóknarseturs Háskóla Íslands á Norðurlandi vestra tóku við ritstjórn SÖGU í ársbyrjun 2016. Hún ritstýrði farsællega fjórum heftum af tímaritinu en hefur nú látið af þeim störfum.

Tímaritið SAGA hefur verið kröftugt þessi ár, blanda af fræðilegum greinum, viðhorfum, andmælum og ritdómum. Áhersla hefur einnig verið lögð á að birta bálka um álitamál sem tengjast samtímaumræðu. Þannig tengist fortíðin og nútíðin. Við ritstjórasæti Erlu Huldu tekur Kristín Svava Tómasdóttir sjálfstætt starfandi sagnfræðingur, sem verður ritstjóri næstu tvö árin ásamt Vilhelm.

SAGA er einn mikilvægasti vettvangur fræðilegrar umræðu um íslenska sagnfræði þar sem öll tímabil og tegundir sögu eiga sinn sess. Tímaritið kemur út tvisvar á ári. Erlu Huldu Halldórsdóttur er hér með þakkað kærlega fyrir öfluga og styrka ritstjórn og Kristín Svava Tómasdóttir nýr ritstjóri boðin hjartanlega velkomin!

Bókakvöld um sagnfræði

Bókakvöld verður haldið miðvikudagskvöldið 3. apríl kl. 20:00 í sal ReykjavíkurAkademíunnar í Þórunnartúni 2, 4. hæð. Þar verður fjallað og spjallað um fimm spennandi sagnfræðiverk sem komu út á liðnu ári. Bókakvöldið er skipulagt í samvinnu Sagnfræðingafélags Íslands, tímaritsins Sögu, Sögufélags og ReykjavíkurAkademíunnar.

Dagskráin verður sem hér segir:

Kristín Ástgeirsdóttir fjallar um bók Báru Baldursdóttur og Þorgerðar H. Þorvaldsdóttur, Krullað og klippt. Aldarsaga háriðna á Íslandi (Hið íslenska bókmenntafélag)

Hjalti Hugason fjallar um bók Sverris Jakobssonar, Kristur. Saga hugmyndar (Hið íslenska bókmenntafélag)

Þorgerður H. Þorvaldsdóttir fjallar um bók Kristínar Svövu Tómasdóttur, Stund klámsins. Klám á Íslandi á tímum kynlífsbyltingarinnar (Sögufélag)

Kaffihlé

Guðný Hallgrímsdóttir fjallar um bók Þórunnar Jörlu Valdimarsdóttur, Skúli fógeti. Faðir Reykjavíkur – saga frá 18. öld (JPV)

Ragnheiður Kristjánsdóttir fjallar um bók Gunnars Þórs Bjarnasonar, Hinir útvöldu. Sagan af því þegar Ísland varð sjálfstætt ríki árið 2018 (Sögufélag)

Allt sagnfræðiáhugafólk er hvatt til að fjölmenna á bókakvöldið.